"The secret of change is to focus all of your energy not on fighting the old, but on building the new." – Socrates
Er is momenteel veel discussie over de impact van globalisering en digitalisering op lokale gemeenschappen en op kleine en middelgrote ondernemingen (MKB). Velen vrezen dat deze ontwikkelingen leiden tot een situatie waarin kleine bedrijven worden overschaduwd door grote corporaties, maar digitalisering hoeft niet per se het verlies van potentieel voor het MKB te betekenen. Integendeel, digitalisering kan juist de veerkracht en concurrentiekracht van lokale ondernemingen versterken.
Wat als u als midden- en kleinondernemer digitalisering en AI eens anders zou benaderen? Dit kan u krachtiger maken en meer mogelijkheden bieden, ongeacht de grootte van uw onderneming.
Een duidelijk voorbeeld hiervan is te zien in de voedselindustrie. Door de opkomst van digitale technologieën hebben boeren en kleine producenten nu de mogelijkheid om hun producten rechtstreeks aan consumenten te verkopen, zonder tussenkomst van grote supermarkten of distributiebedrijven. Via een eigen webshop of app kunnen deze ondernemers hun producten snel en eenvoudig aanbieden aan een breed publiek. Dit is zeker in de huidige tijd snel op te zetten, tegen lage kosten en zeer eenvoudig zelf te beheren. Zoals bij alles, moet men zich er even in verdiepen, maar het is zeker geen hogere wiskunde om uw producten online te zetten. Bovendien stelt digitalisering hen in staat om hun lokale klantenkring te onderhouden en uit te breiden. Dit kan bijvoorbeeld door middel van gepersonaliseerde marketingcampagnes, nieuwsbrieven of updates over de beschikbaarheid van seizoensgebonden producten.
Hoewel online marketing uitdagingen kan opleveren, vooral voor kleinere bedrijven met beperkte middelen, zijn er veel effectieve lokale strategieën die kunnen worden ingezet. Denk aan het verspreiden van flyers, het organiseren van lokale evenementen of het aangaan van samenwerkingsverbanden met andere lokale ondernemers. Door deze samenwerking ontstaat er synergie, wat niet alleen de zichtbaarheid van individuele bedrijven vergroot, maar ook bijdraagt aan een levendige en duurzame lokale economie. Een sterke lokale economie heeft altijd een positieve invloed op de gemeenschap; mensen werken beter samen, kennen elkaar beter en voelen zich meer betrokken bij hun omgeving.
Natuurlijk zullen grote corporaties altijd een rol blijven spelen in onze economie, met zowel positieve als negatieve effecten. Het is echter belangrijk om te erkennen dat de concentratie van macht in de handen van een paar grote spelers historisch gezien vaak nadelig is gebleken voor diversiteit en innovatie. Denk bijvoorbeeld aan de late 19e eeuw, toen de opkomst van grote oliemonopolies zoals Standard Oil van John D. Rockefeller ervoor zorgde dat kleinere concurrenten werden uitgesloten. Dit leidde tot minder diversiteit in de markt en belemmerde technologische innovatie. Uiteindelijk resulteerde dit in antitrustwetten om de concentratie van macht te beperken. Daarom is het essentieel dat we ruimte blijven bieden voor de unieke, kleinschalige initiatieven van ondernemers die handelen vanuit passie en betrokkenheid bij hun gemeenschap.
Wanneer mensen en bedrijven de ruimte krijgen om hun unieke kwaliteiten en ideeën te ontwikkelen, ontstaan er nieuwe kansen voor groei en innovatie. Dit geldt in het bijzonder voor het MKB, dat de ruggengraat vormt van veel economieën, zeker in Nederland. Het is van belang dat deze bedrijven digitalisering niet alleen zien als een bedreiging, maar ook als een kans om te vernieuwen en hun concurrentiepositie te versterken. Door op een creatieve en lokaal gerichte manier om te gaan met digitale technologieën, kunnen bedrijven hun klanten beter bedienen en hun toekomst zekerstellen.
Een voorbeeld hiervan is een lokale bakker die via een app dagelijkse aanbiedingen kan delen met buurtbewoners, of een kleinschalige wijnboer die via een online platform speciale proeverijen en abonnementen aanbiedt. Door digitalisering slim in te zetten, kunnen deze bedrijven niet alleen hun directe klantenkring bereiken, maar ook nieuwe markten aanboren, zonder de tussenkomst van grote ketens.
AI is in eerste instantie een tool; meteen aannemen dat AI alles zal overnemen en dat er robots komen, is voorbarig. Niemand weet precies hoe dit zich zal ontwikkelen. Zoals bij elke technologische sprong, zoals de auto of de iPhone, zullen er voordelen en nadelen zijn. De auto veranderde de wereld door ons meer vrijheid te geven in hoe we ons verplaatsen, en de iPhone veranderde hoe we communiceren, waardoor wereldwijde samenwerking mogelijk werd en het concept van de digital nomad ontstond.
Kortom, ook in de tijd dat de auto werd geïntroduceerd, waren er zowel negatieve als positieve argumenten te bedenken. Maar zolang we de mens en het leven centraal stellen en niet een app of AI, is er veel mogelijk. In de kern willen mensen samenwerken, elkaar ontmoeten, inspireren, van mening verschillen en tot betere ideeën komen. Het leven is immers vallen en opstaan. Een wereld waarin slechts één systeem bepalend is, zal uiteindelijk zichzelf beschadigen (denk aan de geschiedenis van de Sovjet-Unie, Mao's China, het Romeinse Rijk, etc.). De onbegrensde creativiteit van de mens is waarschijnlijk iets wat een AI nooit volledig zal kunnen evenaren; wel kan AI bestaande ideeën sneller reproduceren. Zie AI als een tool die veel processen kan versnellen, waardoor er meer tijd overblijft voor ondernemen en creativiteit.
Kortom, digitalisering en AI bieden een scala aan mogelijkheden voor het MKB om zich te onderscheiden en te bloeien, zelfs in een tijdperk waarin grote corporaties steeds dominanter lijken te worden. Het vraagt om een verandering in mindset en een bereidheid om nieuwe technologieën te omarmen, maar de potentie om de lokale economie te versterken is enorm.
